Asetik Asit

Asetik Asit Nedir?

Etanoik asit olarak da adlandırılan asetik asit (CH₃COOH), en basit karboksilik asitlerden biri olsa da karboksilik asitlerin en önemlisidir. Sirkeye ekşi tat ve keskin koku vermesiyle tanınır. Saf su içermeyen (glasiyel asetik asit) renksiz higroskopik bir sıvıdır ve 16,7 °C'nin (62 °F) altında donarak renksiz bir kristal katıya dönüşen aşındırıcı ve zayıf bir asit olmasına rağmen buharı gözleri ve burnu tahriş eden bir asittir.

Endüstriyel ölçekte asetaldehitin hava oksidasyonu, etanolün (etil alkol) oksidasyonu ve bütan ve bütenin oksidasyonu ile hazırlanır. Bugün, 1960'larda kimya şirketi Monsanto tarafından geliştirilen bir süreçle üretiliyor; metanolün (metil alkol) rodyum-iyot katalizli karbonilasyonunu içerir. Küresel talebi yılda yaklaşık 6,5 milyon tondur (Mt/yıl), bunun yaklaşık 1,5 Mt/yıl'ı geri dönüşümle karşılanır; geri kalanı petrokimyasal hammaddelerden veya biyolojik kaynaklardan üretilir.

Doğal karbonhidratların fermantasyonu ve oksidasyonu ile üretilen seyreltik (hacimce yaklaşık yüzde 5) çözeltisine ise sirke denir. Sanayide, plastik, gıda, boya, tekstil endüstrilerinde önemli bir hammaddedir.

Diğer İsimleri Nelerdir?

Etanoik Asit
64-19-7
Etilik Asit
Sirke Asidi
Etilat
Metankarboksilik asit
TCLP ekstraksiyon sıvısı
Glasiyel asetik asit
Glasiyel etanoik asit

Özellikleri Nelerdir?

Cas No: 64-19-7

Kimyasal Formül: C₂H₄O₂ , CH₃COOH

Molar Ağırlık: 60.05 g/mol

Görünüm: Keskin, karakteristik bir kokuya sahip berrak, renksiz sıvı

Yoğunluk: 1.0446 g/cu cm (25 °C)

Kullanım Alanları Nelerdir?

Asetik asit, birçok kimyasal bileşiğin üretimi için kimyasal bir reaktiftir. Asetik asidin en büyük tek kullanımı vinil asetat monomer üretimidir, bunu yakından asetik anhidrit ve ester üretimi takip eder. Sirkede kullanılan hacmi nispeten küçüktür.

Ağırlıklı olarak meşrubat şişelerinin hammaddesi olan polietilen tereftalat kimyasalının üretiminde kullanılan önemli bir kimyasaldır.
Fotoğraf filmi için selüloz asetat; ve ahşap tutkalı için polivinil asetatın üretiminde kullanılır.
Evlerde seyreltilmiş genellikle kireç çözücü maddelerde kullanılır.
Gıda endüstrisinde, gıda katkı kodu E260 altında asitliği düzenleyici olarak kullanılmaktadır.
Ayrıca bazı baskı işlemlerinde kullanılan metal asetatların hazırlanmasında kullanılır;
Biyolojik olarak önemli bir metabolik ara maddedir ve doğal olarak vücut sıvılarında ve bitki sularında bulunur.
Sirke formunda, çözeltileri (tipik olarak %5 ila %18 asetik asit, genellikle kütle ile hesaplanan yüzde) doğrudan çeşni olarak ve ayrıca sebzelerin ve diğer gıda maddelerinin salamura edilmesinde kullanılır. Sofra sirkesi daha seyreltik olma eğilimindeyken (%5 ila %8 asetik asit), ticari gıda asitlemesinde genellikle daha konsantre solüsyonlar kullanılır. Dünya ölçeğinde sirke olarak kullanılan asetik asit miktarı fazla değildir, ancak tarihsel olarak bu, açık ara en eski ve en iyi bilinen uygulamadır.
Glasiyel, organik amidler gibi zayıf alkali maddelerin tanımlanması için analitik kimyada kullanılır.
Eşdeğer olarak, bakteri ve mantar gelişimini engellemek için besi hayvanı silajı için püskürtülen bir koruyucu olarak kullanılır.
İndigo boya üretimindekullanılan Monokloroasetik asit (MCA) üretiminde kullanılır.

Güvenlik ve Depolama

Güvenlik Önlemleri Nelerdir?

Asetik asit korozif ve tahriş edici bir kimyasaldır.
Buhar ve buharlaşmış asit sisi solunmamalıdır.
Cilt ve göz ile doğrudan temasından kaçınılmalıdır.
Çalışma alanı iyi havalandırılmalı veya lokal egzoz sistemi kullanılmalıdır.

Sağlık Riskleri Nelerdir?

Solunma: Solunum yollarında tahriş, öksürük, nefes darlığı ve boğaz yanması yapar. Yüksek dozlarda akciğer ödemine yol açabilir.
Cilt teması: Yanık, kızarıklık ve tahrişe sebep olur. Uzun süreli temas ciddi cilt hasarı bırakabilir.
Göz teması: Şiddetli yanma, kızarıklık ve kalıcı görme kaybına yol açabilir.
Yutma: Çok zararlıdır; mide bulantısı, kusma, boğaz ve mide yanıkları ile ciddi iç organ hasarı oluşturabilir.

Kişisel Koruyucu Ekipman (KKE) Nelerdir?

Asit buharlarına dayanıklı solunum maskesi kullanılmalıdır.
Kimyasal sıçramalara karşı koruyucu gözlük veya yüz siperi takılmalıdır.
Eldiven (nitril, neopren, PVC veya kauçuk) tercih edilmelidir.
Asit dayanımlı önlük, iş kıyafeti ve kimyasal koruma ayakkabısı kullanılmalıdır.

Yangın ve Patlama Önlemleri Nelerdir?

Asetik asit yanıcıdır.
Parlama noktası yaklaşık 39 °C’dir.
Buhar-hava karışımları patlayıcı olabilir.
Yangın söndürmede su spreyi, köpük, kuru kimyasal toz veya CO₂ kullanılmalıdır.
Yüksek sıcaklıkta karbon monoksit ve karbondioksit gazları açığa çıkabilir.
Yangına müdahale edenler bağımsız solunum cihazı ve koruyucu giysi kullanmalıdır.

Depolama Koşulları Nelerdir?

Serin, kuru ve iyi havalandırılan alanlarda saklanmalıdır.
Orijinal, kapalı ve asit dayanımlı ambalajında muhafaza edilmelidir.
Direkt güneş ışığından ve ısı kaynaklarından uzak tutulmalıdır.

Depolama Alanı Nasıl Olmalıdır?

Yanıcı sıvılar için ayrılmış depolarda muhafaza edilmelidir.
Gıda ve yem ürünlerinden ayrı tutulmalıdır.
Çocukların ve yetkisiz kişilerin erişimine kapalı depolarda bulundurulmalıdır.

Uyumsuz Maddeler Nelerdir?

Kuvvetli oksitleyiciler (örn. nitrik asit, perkloratlar).
Kuvvetli bazlar.
Metaller (özellikle demir, çinko, alüminyum gibi) ile reaksiyona girerek hidrojen gazı açığa çıkarabilir.

İlk Yardım Önlemleri Nelerdir?

Göz teması: Hemen bol su ile en az 15 dakika yıkayın, acilen tıbbi yardım alın.
Cilt teması: Hemen bol su ve sabunla yıkayın, kimyasal yanık varsa doktora başvurun.
Solunma: Temiz havaya çıkarın, solunum sıkıntısı varsa acilen tıbbi yardım çağırın.
Yutma: Kusturmayın, ağız su ile çalkalanmalı ve derhal acil tıbbi yardım alınmalıdır.

Çevresel Önlemler Nelerdir?

Asetik asit çevreye yüksek miktarda bırakılmamalıdır.
Toprağa, kanalizasyona veya su yollarına karışması engellenmelidir.
Dökülmeler inert emici malzeme (kum, vermikülit) ile toplanmalı ve kapalı kaplarda saklanmalıdır.
Atıklar yerel tehlikeli kimyasal atık yönetmeliklerine uygun şekilde imha edilmelidir.

Asetik Asit Satışı

İFA Kimya olarak uluslararası standartlarda belirlenmiş gramlık ila tonluk ambalajlar arasında değişen ambalajlama sistemi ya da tankerli taşıma sistemi gibi sizlere en uygun paketleme sistemi ile Türkiye'nin tüm illerine satış yapmaktayız. Gerekli bilgi için bu iletişim bilgilerinden bizlere ulaşabilirsiniz.