2-propanon veya dimetil keton olarak da adlandırılan aseton (CH3COCH3), endüstriyel ve kimyasal öneme sahip organik bir çözücüdür. Alifatik (yağdan türetilen) ketonların en basiti ve en önemlisidir. Saf aseton, 56,2 °C'de (133 °F) kaynayan, renksiz, biraz aromatik, yanıcı, hareketli bir sıvıdır.
Birçok yağı ve reçinenin yanı sıra selüloz eterleri, selüloz asetatı, nitroselülozu ve diğer selüloz esterleri çözebilir. Suni liflerin (bazı suni ipek gibi) ve patlayıcıların imalatında yaygın olarak kullanılır. Eczacılıkta kimyasal bir ara madde olarak ve ayrıca vinil ve akrilik reçineler, cilalar, alkid boyalar, mürekkepler, kozmetikler (oje çıkarıcı gibi) ve vernikler için bir çözücü olarak kullanılır. Kâğıt kaplamaların, yapıştırıcıların ve ısıyla yapıştırılan kaplamaların hazırlanmasında kullanılır ve birçok bileşiğin sentezinde başlangıç malzemesi olarak kullanılır.
Kümen hidroperoksit işlemi, asetonun ticari üretiminde kullanılan baskın işlemdir. Aseton ayrıca 2-propanolün (izopropil alkol) dehidrojenasyonuyla hazırlanır.
Cas No: 67-64-1
Kimyasal Formül: C3H6O
Molekül Ağırlığı: 58.08 g/mol
Görünüm: renksiz bir sıvı
Yoğunluk: 0.7845 g/cu cm (20 °C)
Aseton uçucu, kolay alevlenir bir çözücüdür — kapalı alanlarda veya çok miktarda kullanımlarda özel dikkat gerekir.
İşlem yapılan alan iyi havalandırılmalı; kıvılcım/ateş kaynaklarından ve sıcak yüzeylerden uzak tutulmalıdır.
Statik elektrik birikimini önlemek için kapların bağlanıp topraklanması (bonding & grounding) uygulanmalıdır.
Yiyecek/içecek ve sigara kullanımı çalışma alanında yasaklanmalıdır.
Sağlık Riskleri Nelerdir?
Solunma: Yüksek buhar konsantrasyonları baş ağrısı, sersemlik, baş dönmesi, bulantı, merkezi sinir sistemi depresyonu ve bilinç kaybına yol açabilir. Uzun süreli tekrarlı maruziyet sinir sistemi etkileri yapabilir.
Cilt teması: Uzun süreli veya tekrarlı temas cilt kuruluğu ve deri tahrişine (dermatit) neden olur.
Göz teması: Uçucu buharlar ve sıçramalar gözde ciddi tahrişe yol açar.
Yutma: Aspiration (solunum yollarına kaçma) riski vardır; yutma sonrasında ciddi pnömoni/akciğer hasarı oluşabilir.
Kişisel Koruyucu Ekipman (KKE) Nelerdir?
Organik buhar filtresi içeren solunum koruması (ortam konsantrasyonuna göre uygun filtre/solunum cihazı).
Kimyasal sıçramalara karşı koruyucu gözlük veya yüz siperi.
Kimyasal dayanımlı eldiven (ör. nitril); sürekli temaslarda eldiven direnci kontrol edilmelidir.
Antistatik, alev geciktirici iş giysisi; gerekiyorsa kimyasal önlük.
Ayakkabılar kaymaz ve kimyasal sıçramaya dayanıklı olmalıdır.
Çok yanıcıdır. Alev alma noktası yaklaşık −20 °C; buharlar hava ile patlayıcı karışım oluşturabilir.
Buharlar alçaktan yayılır; kapalı hacimlerde birikerek uzaktaki kıvılcımla da tutuşabilir.
Uygun söndürücüler: kuru kimyasal toz, köpük veya CO₂. Su spreyi/nebülizasyonu buharları dağıtmaya yardımcı olabilir; ancak yoğun yangında su püskürtme ile soğutma yapılmalıdır.
Yangına müdahale edenler bağımsız solunum cihazı (SCBA) ve tam koruyucu giysi giymelidir.
Serin, kuru, iyi havalandırılan ve patlamaya dayanıklı (zon sınıflandırmasına göre) depolarda saklanmalıdır.
Yanıcı sıvılar için tasarlanmış kilitlenebilir, alev geciktirici dolaplarda veya uygun kapasiteli yanıcı-sıvı depolarında tutulmalıdır.
Kaplar sıkıca kapatılmalı; doğrudan güneş ışığı, ısı kaynakları ve elektrikli ekipmandan uzak tutulmalıdır.
Büyük hacimler için patlayıcı buhar birikimini önleyecek boşaltma/ventilasyon sistemi olmalıdır.
Depolama Alanı Nasıl Olmalıdır?
Patlayıcı atmosfer oluşma riski olan alanlarda (ATEX/IECEx) uygun sınıflandırma, ekipman ve aydınlatma kullanılmalıdır.
Yanıcı/oksitleyici olmayan maddelerle ayrı raflarda depolanmalı; hidrojen peroksit, nitrik asit gibi kuvvetli oksitleyicilerle aynı yerde tutulmamalıdır.
Depolama alanı topraklı, yangın söndürücü ekipman ve ikincil muhafaza (sızıntı kabı) ile donatılmalıdır.
Kuvvetli oksitleyiciler (ör. nitrik asit, peroksitler) — şiddetli reaksiyon ve yangın riski.
Kuvvetli asitler ve bazlar (bazı durumlarda reaksiyonları hızlandırabilir).
Güçlü indirgenler ve bazı halojenler.
Alüminyum, magnezyum gibi ince metal tozları ile kombinasyonlarda tehlike artabilir.
Göz teması: Hemen bol su ile en az 15 dakika yıkayın; kontakt lens varsa çıkarın (çıkarılması kolay ise) ve tıbbi yardım isteyin.
Cilt teması: Hızla kirli giysileri çıkarın; bol su ve sabun ile yıkayın. Tahriş devam ederse doktora başvurun.
Solunma: Kişiyi temiz havaya çıkarın; solunum durmuşsa yapay solunuma başlayın ve acil tıbbi yardım çağırın. Bilinç bulanıksa oral alımdan kaçının.
Yutma: Kusturmaya çalışmayın (aspirasyon riski). Hemen tıbbi yardım alın.
Aseton uçucu organik bileşik (VOC) olarak atmosferik kirliliğe katkıda bulunur; su ve toprağa büyük miktarda boşaltılmamalıdır.
Dökülmeler kum/vermi-külit gibi inert emicilerle kontrol altına alınmalı, sızıntı kaplarıyla toplanıp uygun şekilde bertaraf edilmelidir.
Kanalizasyona, yüzey sularına veya toprağa boşaltılmamalıdır — yerel düzenlemelere göre atık yönetimi uygulanmalıdır.
İFA Kimya olarak uluslararası standartlarda belirlenmiş gramlık ila tonluk ambalajlar arasında değişen ambalajlama sistemi ya da tankerli taşıma sistemi gibi sizlere en uygun paketleme sistemi ile Türkiye'nin tüm illerine satış yapmaktayız. Gerekli bilgi için bu iletişim bilgilerinden bizlere ulaşabilirsiniz.