Boraks

Boraks Nedir?

Boraks, kimyasal adıyla sodyum tetraborat (Na₂B₄O₇·10H₂O), bor elementinin bir bileşiğidir. Beyaz renkli, kristal yapıda veya ince bir toz formunda bulunan boraks, doğada mineraller halinde bulunur ve suda kolayca çözünür. Bu çözünürlük sırasında hafif alkali bir çözelti oluşur.

Kimyasal yapısında bor, sodyum, oksijen ve su molekülleri bulunur. Genellikle hidratlı bir tuz olarak karşımıza çıkar; dekahidrat formunda (on su molekülü ile birleşmiş hali) yaygın şekilde kullanılır. Anhidrat (susuz) formu da elde edilebilir.

Boraks, hafif alkalin özelliği sayesinde yüzeylerle reaksiyona girebilir ve çeşitli kimyasal süreçlerde rol oynar. Isıya dayanıklılığı ve çözünebilirliği gibi özellikler, onun farklı fiziksel ve kimyasal süreçlerde etkili olmasını sağlar. Türkiye, boraksın hammaddesi olan bor mineralleri açısından dünyanın en zengin rezervlerine sahiptir.

Bu bileşik, doğadan elde edilerek arıtma işlemleri sonucunda saflaştırılır ve çeşitli endüstriyel süreçlere uygun hale getirilir. Kristal yapısı nedeniyle ısı iletimine ve mekanik dayanıklılığa katkıda bulunur. Bu özellikler boraksı kimyasal süreçlerde sıkça tercih edilen bir bileşik haline getirir.

Diğer İsimleri

• 1303-96-4
• Boraks Dekahidrat
• Sodyum Borat, Dekahidrat
• Sodyum Tetraborat Dekahidrat
• Toz Boraks
• Granül Boraks

Özellikler

Kimyasal Formül: Na₂N₄O₇.10H₂O

Moleküler Ağırlık: 381,4 gr/mol

Görünüm: Beyaz Renkte Kristal veya İnce Toz

Yoğunluk: 1,73 g/cm³

Kullanım Alanları

• Leke çıkarıcı, koku giderici ve dezenfektan olarak kullanılır. Özellikle ev temizliği için etkili bir malzemedir.
• Çamaşır yıkamada suyun sertliğini giderir ve kıyafetlerdeki inatçı lekeleri çıkarır.
• Yağ çözücü ve kireç önleyici özellikleri nedeniyle endüstriyel ve ev tipi bulaşık deterjanlarının formülasyonlarında bulunur.
• Nemli alanlarda küf ve mantar oluşumunu engellemek için yüzey temizleyici olarak kullanılır.
• Boraks, bor oksit kaynağı olarak kullanılır ve camın termal dayanıklılığını artırır. Özellikle borosilikat cam üretiminde önemlidir.
• Seramik yüzeylerin parlatılmasında ve dayanıklılığının artırılmasında sır malzemesi olarak kullanılır.
• Metal yüzeylerin kaplanmasında kullanılan emayelerde boraks, kaplamanın dayanıklılığını ve pürüzsüzlüğünü sağlar.
• Akı maddesi olarak boraks, metal yüzeylerin oksitlenmesini önler ve lehimleme işlemlerini kolaylaştırır.
• Demirin safsızlıklarının giderilmesinde ve metal yüzeylerinin korunmasında kullanılır.
• Boraks, bitkiler için hayati öneme sahip bir mikro besin olan bor kaynağıdır. Topraktaki bor eksikliğini gidermek için gübrelerde kullanılır.
• Bazı durumlarda toprak pH’ını dengelemek ve verimi artırmak amacıyla uygulanır.
• Boraks, borik asit ve diğer bor türevlerinin üretiminde temel ham madde olarak kullanılır.
• Plastiklerin esnekliğini artırmak ve polimerleşme süreçlerini hızlandırmak için katkı maddesi olarak eklenir.
• Yangına dayanıklı kimyasalların üretiminde kullanılır.
• Antibakteriyel özelliklerinden dolayı geçmişte yara temizliği ve antiseptik solüsyonlarda kullanılmıştır.
• Çocuk oyunlarında kullanılan yapışkan ve esnek slime maddesinin hazırlanmasında önemli bir bileşendir.
• Bazı el yapımı ürünlerde bağlayıcı veya koruyucu madde olarak tercih edilir.
• Yangına dayanıklı kaplama ve yalıtım malzemelerinde boraks kullanılarak malzemelerin alev geciktirici özelliği artırılır.
• Ahşap yüzeylerde böceklenme ve çürüme gibi sorunları önlemek için kullanılır.
• Nükleer enerji santrallerinde nötron soğurucu olarak görev yapar.
• Bazı ileri teknoloji enerji depolama sistemlerinde elektrolit olarak kullanılabilir.
• Gıda endüstrisinde koruyucu olarak kullanımı bazı ülkelerde kısıtlanmıştır, ancak ilaç sanayinde bazı özel formülasyonlarda kullanılabilir.

Güvenlik ve Depolama

Güvenlik Önlemleri

• Ürün yalnızca eğitimli personel tarafından kullanılmalıdır.
• Toz oluşumundan kaçınılmalı, işlem alanı iyi havalandırılmalıdır.
• Cilt, göz ve solunum yolları ile temastan kaçınılmalıdır.
• Kullanım sırasında yiyecek, içecek ve sigara tüketilmemelidir.
• İş bitiminde eller, yüz ve kullanılan ekipman iyice temizlenmelidir.

Sağlık Riskleri

• Cilt teması: Hafif tahriş, kuruluk ve kızarıklık yapabilir.
• Göz teması: Tahriş, yanma hissi ve sulanmaya neden olabilir.
• Soluma: Tozun solunması burun, boğaz ve akciğerlerde tahriş oluşturabilir.
• Yutma: Bulantı, kusma ve karın ağrısına yol açabilir.
• Uzun süreli ve yüksek doz maruziyetten kaçınılmalıdır.

Kişisel Koruyucu Ekipman (KKE)

• Göz/Yüz Koruması: Kimyasal koruyucu gözlük veya yüz siperi.
• El Koruması: Nitril, neopren veya PVC eldiven.
• Solunum Koruması: Toz maskesi (P2/N95) veya uygun filtreli solunum cihazı.
• Vücut Koruması: Kimyasal dayanımlı önlük veya koruyucu iş giysisi.

Yangın ve Patlama Önlemleri

• Yanıcı değildir; yangın durumunda doğrudan tehlike oluşturmaz.
• Yüksek sıcaklıkta bozunarak tahriş edici dumanlar çıkarabilir.
• Çevredeki yangınları su spreyi, kuru kimyasal toz, köpük veya CO₂ ile söndürün.
• Müdahale sırasında tam koruyucu ekipman ve solunum cihazı kullanın.

Depolama Koşulları

• Serin, kuru ve iyi havalandırılan alanlarda muhafaza edilmelidir.
• Nemden korunmalı; higroskopik özellik gösterdiği için hava almayan kaplarda saklanmalıdır.
• Orijinal, sıkıca kapalı ambalajında tutulmalıdır.
• Güçlü asitlerden ve reaktif maddelerden uzak depolanmalıdır.

Depolama Alanı

• Kimyasal uyumlu raflarda depolayın.
• Gıda ve içme suyu depolarından ayrı tutulmalıdır.
• Dökülmelere karşı ikincil koruma sistemi bulunmalıdır.
• Depo alanında güvenlik uyarı levhaları yerleştirilmelidir.

Uyumsuz Maddeler

• Kuvvetli asitler (borik asit oluşumu ve reaksiyon).
• Güçlü indirgen ajanlar.
• Nem ve su (topaklanma ve çözünme).

İlk Yardım Önlemleri

• Göz teması: Bol su ile en az 15 dakika yıkayın, tıbbi yardım alın.
• Cilt teması: Su ve sabun ile yıkayın, tahriş devam ederse doktora başvurun.
• Soluma: Temiz havaya çıkarın, şikayetler devam ederse tıbbi yardım alın.
• Yutma: Ağız çalkalayın, kusturmayın, tıbbi yardım alın.

Çevresel Önlemler

• Kanalizasyona ve su yollarına karışmaması sağlanmalıdır.
• Dökülen ürün kuru olarak toplanmalı, kapalı ve etiketli kaplarda saklanmalıdır.
• Bertaraf işlemleri yerel tehlikeli atık yönetmeliklerine uygun yapılmalıdır.

Boraks Satışı

İFA Kimya olarak uluslararası standartlarda belirlenmiş gramlık ila tonluk ambalajlar arasında değişen ambalajlama sistemi ya da tankerli taşıma sistemi gibi sizlere en uygun paketleme sistemi ile Türkiye’nin tüm illerine satış yapmaktayız. Gerekli bilgi için bu iletişim bilgilerinden bizlere ulaşabilirsiniz.