Butil Hidroksi Toluen (BHT)

Butil Hidroksi Toluen (BHT) Nedir?

Butil Hidroksi Toluen (BHT), kimyasal formülü C15H24O olan bir fenolik bileşiktir. Genellikle antioksidan olarak kullanılır ve yağların ve yağ içeren gıdaların oksidasyonunu önleyerek bozulmalarını engeller. Bu özellik, gıdaların, kozmetik ürünlerin ve bazı endüstriyel malzemelerin raf ömrünü uzatır ve kalite kaybını önler.

BHT, fenol türevi bir bileşiktir. Molekül yapısında, bir fenol halkasına bağlı iki t-bütil grubu bulunur. Bu yapı, BHT’nin antioksidan özelliklerini sağlayan kısımdır. BHT, serbest radikallerle reaksiyona girerek onları stabilize eder ve zincir reaksiyonlarını keser. Bu sayede, oksidatif bozulma süreçlerini yavaşlatır veya durdurur.

Gıda endüstrisinde BHT, yaygın olarak koruyucu madde olarak kullanılır. Yağ içeren gıdalarda, oksidasyonu ve dolayısıyla acılaşmayı önler. Bu, özellikle atıştırmalık gıdalar, tahıllar, çerezler ve yağlar gibi ürünlerde önemlidir. Gıda endüstrisinde kullanımı, güvenlik ve etkinlik açısından düzenleyici kurumlar tarafından sıkı bir şekilde denetlenir.

BHT ve fosforik asit kombinasyonu, her ürün için özel olarak formüle edilmelidir. Kullanım oranları, ürünün türüne, bileşenlerine ve beklenen raf ömrüne göre ayarlanır. Genellikle, BHT’nin %0.01 ile %0.02 arasında bir konsantrasyonda kullanılması önerilirken, fosforik asidin kullanım oranı ürünün pH dengesine bağlı olarak değişir.

Her iki bileşenin de gıda ürünlerinde kullanımı, yerel düzenleyici kurumların belirlediği maksimum limitler dahilinde olmalıdır. FDA ve EFSA gibi kurumlar, bu maddelerin güvenli kullanımını sağlamak için belirli limitler belirler.

BHT, kozmetik ürünlerde ve ilaçlarda da stabilizatör olarak kullanılır. Kremler, losyonlar, rujlar ve diğer kozmetik ürünlerde, ürünlerin raf ömrünü uzatır ve etkinliklerini korur. İlaçlarda ise, aktif bileşenlerin oksidasyona karşı korunmasına yardımcı olur.

BHT, plastikler ve lastikler gibi endüstriyel malzemelerde de yaşlanmayı ve bozulmayı önlemek için kullanılır. Bu malzemelerin mekanik özelliklerinin korunmasına ve uzun ömürlü olmalarına katkıda bulunur.

BHT’nin sağlık üzerindeki etkileri hakkında bazı tartışmalar bulunmaktadır. Yüksek dozlarda toksik olabileceği ve bazı hayvan çalışmaları sonucunda kanserojen olabileceği öne sürülmüştür. Ancak, insanlar üzerinde yapılan araştırmalar, bu etkilerin kesin olmadığını göstermektedir. Gıda katkı maddesi olarak kullanımı, düzenleyici kurumlar tarafından belirli limitler dahilinde güvenli kabul edilir. Örneğin, Amerika Birleşik Devletleri Gıda ve İlaç Dairesi (FDA) ve Avrupa Gıda Güvenliği Otoritesi (EFSA) gibi kurumlar, BHT’nin gıdalarda kullanımına izin verir, ancak belirli maksimum miktarlar belirler.

BHT’nin antioksidan olarak işlev görme mekanizması, serbest radikalleri yakalama yeteneğine dayanır. Serbest radikaller, hücrelere zarar verebilen ve oksidatif strese neden olabilen reaktif moleküllerdir. BHT, bu radikallerle reaksiyona girerek onları stabilize eder ve zincir reaksiyonlarını keser. Bu süreç, gıdaların, kozmetiklerin ve diğer ürünlerin oksidasyonunu önler ve raf ömrünü uzatır.

Butil Hidroksi Toluen (BHT), yaygın olarak kullanılan bir antioksidandır ve birçok endüstride bozulmayı önlemek amacıyla kullanılır. Kimyasal yapısı, kullanım alanları ve sağlık üzerindeki etkileri göz önünde bulundurulduğunda, BHT’nin önemi ve yaygın kullanımı anlaşılabilir. Ancak, kullanım miktarına dikkat edilmesi ve düzenleyici kurumların belirlediği sınırlar içinde kalınması önemlidir.

Diğer İsimleri

• 128-37-0
• BHT
• 2,6-Di-t-butil-4-metilfenol
• Antioksidan
• İyonol
• Kerabit

Özellikler

Kimyasal Formül: C₁₅H₂₄O

Moleküler Ağırlık: 220,35 gr/mol

Görünüm: Beyaz veya Sarımsı Kristal Toz

Yoğunluk: 1.048 g/cm³

Kullanım Alanları

• BHT, yağların ve yağ içeren gıdaların oksidasyonunu önleyerek bozulmalarını engeller. Oksidasyon, gıdaların acılaşmasına ve besin değerlerinin kaybolmasına neden olur. BHT, serbest radikallerle reaksiyona girerek bu süreci durdurur.
• Atıştırmalık gıdalar (cips, kraker), tahıllar, çerezler, margarin ve diğer işlenmiş gıdalarda kullanılır. Bu ürünlerdeki yağların bozulmasını önler ve raf ömrünü uzatır.
• Gıda katkı maddesi olarak kullanımında, FDA ve EFSA gibi düzenleyici kurumlar tarafından belirlenen limitler dahilinde güvenli kabul edilir. Bu kurumlar, BHT’nin gıdalarda kullanımını belirli maksimum miktarlarla sınırlar.
• BHT, kozmetik ürünlerde stabilizatör olarak görev yapar. Ürünlerin formülasyonunda bulunan yağlar ve yağ bazlı bileşenlerin oksidasyonunu önler.
• Kremler, losyonlar, rujlar, deodorantlar, şampuanlar ve diğer kozmetik ürünlerde bulunur. Bu ürünlerin raf ömrünü uzatır ve etkinliklerini korur.
• BHT, ciltle temas ettiğinde genellikle güvenlidir. Ancak bazı kişilerde hassasiyet veya alerjik reaksiyonlar görülebilir. Bu nedenle kozmetik ürünlerde kullanım oranı sınırlıdır.
• BHT, ilaç formülasyonlarında aktif bileşenlerin oksidasyona karşı korunmasına yardımcı olur. Bu, ilaçların etkinliğini korumasına ve raf ömrünün uzamasına katkıda bulunur.
• Özellikle kapsül ve tablet formundaki ilaçlarda kullanılır. İlaçların uzun süre boyunca etkili kalmasını sağlar.
• İlaç endüstrisinde BHT kullanımı, düzenleyici kurumların belirlediği güvenlik standartlarına uygun olarak yapılır.
• BHT, plastikler ve lastikler gibi malzemelerde yaşlanmayı ve bozulmayı önler. Oksidasyon, bu malzemelerin mekanik özelliklerini zayıflatır ve kırılgan hale getirir. BHT, bu süreci yavaşlatır.
• Otomotiv sektöründe kullanılan lastikler, contalar, hortumlar ve inşaat sektöründe kullanılan plastik malzemeler gibi ürünlerde yer alır.
• BHT, malzemelerin dayanıklılığını artırır ve uzun ömürlü olmasını sağlar.
• BHT, yakıtlar ve yağlayıcıların oksidasyonunu önler. Bu, ürünlerin performansını ve verimliliğini korumasına yardımcı olur.
• Motor yağları, hidrolik sıvılar, şanzıman yağları ve diğer yağlayıcı ürünlerde bulunur. Bu ürünlerin uzun süre etkili kalmasını sağlar.
• Oksidasyonun önlenmesi, motor ve makine parçalarının korunmasına ve aşınmasının azaltılmasına katkıda bulunur.
• BHT, gıda ambalajlarında oksidasyonu ve bozulmayı önlemek için kullanılır. Bu, ambalajlanan ürünlerin raf ömrünü uzatır ve kalitesini korur.
• Plastik ve kağıt bazlı ambalaj malzemelerinde bulunur. Gıda ürünlerinin tazeliğini korumasına yardımcı olur.
• Ambalaj malzemelerinde BHT kullanımı, gıdaların güvenliğini ve besin değerlerini korumak için önemlidir.

Güvenlik ve Depolama

Güvenlik Önlemleri

• Kimyasal tozunun yayılmasını önleyecek şekilde kapalı sistemler tercih edilmelidir.
• Göz ve cilt ile doğrudan temastan kaçınılmalıdır.
• Toz veya buhar oluşabilecek ortamlarda iyi havalandırma sağlanmalıdır.
• Kimyasalı kullanan personelin güvenlik eğitimi almış olması gereklidir.
• Kimyasal kalıntılar çalışma yüzeyinden düzenli şekilde temizlenmelidir.

Sağlık Riskleri

• Gözle teması tahrişe ve kızarıklığa neden olabilir.
• Deriyle temas halinde hassas kişilerde tahriş veya alerjik reaksiyon gelişebilir.
• Yutulması durumunda mide rahatsızlığı ve baş dönmesi yapabilir.
• Solunması, özellikle toz formu, solunum yollarında tahrişe neden olabilir.
• Uzun süreli ve yüksek dozda maruz kalma durumunda karaciğer ve böbrek etkileri bildirilmiştir.

Kişisel Koruyucu Ekipman (KKE)

• Koruyucu gözlük veya kimyasal sıçramaya karşı yüz siperi kullanılmalıdır.
• Kimyasallara dayanıklı eldiven (nitril, neopren) tercih edilmelidir.
• Tozlu ortamlarda partikül filtreli solunum maskesi (P2 veya eşdeğeri) kullanılmalıdır.
• Uzun kollu önlük veya laboratuvar giysisi önerilir.
• Kimyasal ile çalışıldıktan sonra eller sabunla iyice yıkanmalıdır.

Yangın ve Patlama Önlemleri

• Yanıcı bir maddedir; kıvılcım, açık alev ve ısı kaynaklarından uzak tutulmalıdır.
• Yangın durumunda karbon monoksit (CO) ve karbon dioksit (CO₂) gibi zararlı gazlar çıkabilir.
• Söndürme için kuru kimyasal toz, köpük veya karbondioksit kullanılabilir.
• Yangın anında uygun solunum cihazı ve tam koruyucu kıyafet kullanılmalıdır.
• Depolama alanında uygun yangın söndürücü ekipmanlar bulunmalıdır.

Depolama Koşulları

• Serin, kuru ve iyi havalandırılan yerlerde muhafaza edilmelidir.
• Isı, nem ve güneş ışığına maruz bırakılmamalıdır.
• Oksijen ve hava ile uzun süreli temas oksidatif bozunmaya yol açabilir.
• Ambalajlar orijinal, kapalı ve sızdırmaz biçimde tutulmalıdır.
• Kimyasal stabilitesini korumak için 15–25 °C arasında saklanması önerilir.

Depolama Alanı

• Kimyasal dayanıklı zemin ve raf sistemleri kullanılmalıdır.
• Kuvvetli oksitleyici ajanlardan uzak bir alanda tutulmalıdır.
• Raf sistemi üzerinde madde adı ve tehlike etiketi bulunmalıdır.
• Depo kuru, gölgede ve güvenlik talimatlarıyla donatılmış olmalıdır.
• Gıda ve ilaç hammaddelerinden ayrı bir bölgede saklanmalıdır.

Uyumsuz Maddeler

• Kuvvetli oksitleyici ajanlar (örn. hidrojen peroksit, nitrik asit).
• Alevle çalışan ekipmanlar veya yüksek sıcaklık kaynakları.
• Yüksek nem ve doğrudan UV ışığı kimyasal kararlılığı bozabilir.
• Organik çözücülerle aşırı karışım durumunda stabilitesi bozulabilir.

İlk Yardım Önlemleri

• Gözle temas: Hemen bol suyla 15 dakika yıkayın, tıbbi destek alın.
• Ciltle temas: Temas eden bölgeyi sabun ve suyla yıkayın.
• Soluma: Temiz havaya çıkartın, nefes darlığı varsa tıbbi yardım alın.
• Yutma: Ağız çalkalanmalı, kusturulmamalı ve doktora başvurulmalıdır.

Çevresel Önlemler

• Su kaynaklarına ve kanalizasyona karışması engellenmelidir.
• Dökülen madde inert emici (kum, talaş vb.) ile toplanmalı ve uygun şekilde bertaraf edilmelidir.
• Toprak ve yüzey sularına uzun süreli teması çevresel zararlara yol açabilir.
• Atıklar yerel çevre yönetmeliklerine uygun şekilde etiketlenmeli ve bertaraf edilmelidir.

Butil Hidroksi Toluen (BHT) Satışı

İFA Kimya olarak uluslararası standartlarda belirlenmiş gramlık ila tonluk ambalajlar arasında değişen ambalajlama sistemi ya da tankerli taşıma sistemi gibi sizlere en uygun paketleme sistemi ile Türkiye’nin tüm illerine satış yapmaktayız. Gerekli bilgi için bu iletişim bilgilerinden bizlere ulaşabilirsiniz.