Dekstroz Monohidrat

Dekstroz Monohidrat Nedir?

Dekstroz monohidrat, glikozun bir formudur ve hem tıbbi hem de endüstriyel kullanımları nedeniyle önemli bir bileşendir. Glikoz, mısır gibi nişastalı bitkilerden elde edilen basit bir şekerdir ve dekstroz, genellikle saflaştırılmış glikoz anlamında kullanılır. Monohidrat, her bir glikoz molekülünün bir su molekülü ile bağlandığını belirtir.Asetik asit, sirke ve turşu ürünlerinde yaygın olarak bulunur ve dekstroz ile birlikte, tat ve koruyucu özelliklerini artırır.

Tıpta yaygın olarak kullanılan dekstroz monohidrat, özellikle intravenöz (IV) sıvıların bir bileşeni olarak hastalara enerji sağlamak için kullanılır. Hipoglisemi (düşük kan şekeri) durumunda hızlı bir şekilde kan şekerini yükseltmek için hayat kurtarıcı olabilir. Ayrıca, ameliyat sonrası iyileşme döneminde veya yemek yiyemeyen hastalar için önemli bir enerji kaynağıdır. Dekstroz solüsyonları genellikle %5, %10, %20 ve %50 konsantrasyonlarda bulunur ve belirli klinik durumlara göre kullanılır.

Gıda endüstrisinde dekstroz monohidrat, tatlandırıcı ve nemlendirici olarak kullanılır. Şekerlemeler, fırın ürünleri, dondurulmuş tatlılar ve içecekler gibi birçok üründe bulunabilir. Dekstroz, sofra şekerine göre daha az tatlıdır, bu nedenle ürünlerin lezzet profilini fazla değiştirmeden tatlılık ekleyebilir. Ayrıca, fermantasyon işlemlerinde maya için besin kaynağı olarak kullanılır ve bu da ekmek ve bira yapımında önemlidir.

Sporcular için dekstroz monohidrat, hızlı bir enerji kaynağı sağlar. Yoğun antrenmanlar sırasında ve sonrasında glikojen depolarını hızla doldurur. Bu, spor performansını artırabilir ve toparlanma sürecini hızlandırabilir. Sporcu içeceklerinde ve enerji barlarında sıkça bulunur.

Farmasötik preparatlarda dolgu maddesi ve tatlandırıcı olarak da kullanılan dekstroz monohidrat, tabletler, kapsüller ve sıvı ilaç formülasyonlarında bulunabilir. İlaçların tadını iyileştirmek ve çözünürlüğünü artırmak için kullanılır.

Dekstroz monohidratın bu çok yönlü kullanımları, onu birçok endüstride vazgeçilmez bir bileşen haline getirir. Hem tıbbi hem de ticari uygulamalarda önemli bir rol oynar.

Diğer İsimleri

• 5996-10-1
• Glikoz Monohidrat
• Dekstroz Hidrojen
• 77938-63-7
• Glikoz Suyu
• Glikoz Hidrat
• Susuz Dekstroz
• D-Glikoz

Özellikler

Kimyasal Formül: C₆H₁₄O₇

Moleküler Ağırlık: 198,17 gr/mol

Görünüm: Beyaz Kristal veya Toz

Yoğunluk: 1.54 g/cm³

Kullanım Alanları

• Hastalara enerji sağlamak için kullanılır, özellikle hipoglisemi durumunda kan şekerini hızla yükseltir.
• Fosforik asit, gazlı içeceklerde yaygın olarak kullanılır ve dekstroz ile birlikte, içeceklere karakteristik tat ve keskinlik kazandırır.
• Yemek yiyemeyen veya enerji ihtiyacı olan hastalar için kullanılır.
• Travma veya şok durumlarında hızlı enerji sağlar.
• Diyabet hastalarının acil durumlarında glikoz seviyesini hızla yükseltmek için kullanılır.
• Şekerlemeler, fırın ürünleri, dondurulmuş tatlılar ve içeceklerde kullanılır.
• Ürünlerin tazeliğini ve nem içeriğini korur.
• Ekmek ve bira yapımında maya için besin kaynağı olarak kullanılır.
• Bisküviler, kekler ve diğer fırın ürünlerinde ürünün dokusunu iyileştirir ve raf ömrünü uzatır.
• Yoğun antrenmanlar sırasında ve sonrasında glikojen depolarını hızla doldurur.
• Spor performansını artırır ve toparlanma sürecini hızlandırır.
• Hızlı emilimi sayesinde enerji ihtiyacını hızlıca karşılar.
• Tabletler, kapsüller ve sıvı ilaç formülasyonlarında kullanılır.
• İlaçların tadını iyileştirir ve çözünürlüğünü artırır.
• İlaçların etkinliğini ve raf ömrünü korur.
• Tatlandırıcı olarak kullanılır, ilaçların daha kabul edilebilir hale gelmesini sağlar.
• Hastaların enerji ve besin ihtiyaçlarını karşılamak için beslenme çözümlerinde kullanılır.
• Hayvanların enerji ihtiyacını karşılamak ve sağlık durumlarını iyileştirmek için beslenme takviyesi olarak kullanılır.
• Hayvan sağlığı için çeşitli ilaç formülasyonlarında bileşen olarak yer alır.

Güvenlik ve Depolama

Güvenlik Önlemleri

• Gıda sınıfı olmayan endüstriyel formda çalışırken hijyen kurallarına uyulmalıdır.
• Toz oluşumuna karşı dikkatli olunmalı; solunmaması için lokal havalandırma sağlanmalıdır.
• Gözle ve açık yaralarla teması önlenmelidir.
• Üretim ve paketleme alanlarında düzenli temizlik yapılmalıdır.
• Kimyasalın kullanımı ve taşınması sırasında eldiven ve uygun iş giysileri kullanılmalıdır.

Sağlık Riskleri

• Genel olarak toksik değildir ve düşük risk sınıfındadır.
• Aşırı miktarda tozunun solunması solunum yollarında hafif tahrişe neden olabilir.
• Gözle temasında hafif yanma veya kızarıklık görülebilir.
• Yutulması halinde sağlık riski taşımaz (gıda katkısı formunda).
• Deriyle teması genellikle zararsızdır ancak hassas kişilerde hafif tahriş olabilir.

Kişisel Koruyucu Ekipman (KKE)

• Toz maskesi (P1/P2) kullanımı önerilir.
• Koruyucu gözlük (toz sıçramasına karşı) takılmalıdır.
• Kimyasallara dayanıklı eldiven (özellikle üretim ve paketleme hattında) tercih edilmelidir.
• Temizlik işlemleri sırasında önlük veya iş kıyafeti kullanılmalıdır.
• Kullanım sonrası eller yıkanmalı ve kontamine olmuş giysiler değiştirilmeli.

Yangın ve Patlama Önlemleri

• Yanıcı değildir ancak yüksek miktarda toz ortamında toz patlaması riski taşıyabilir.
• Yangın durumunda karbon monoksit (CO) ve karbon dioksit (CO₂) gibi gazlar açığa çıkabilir.
• Yangına kuru kimyasal toz, karbondioksit veya köpükle müdahale edilmelidir.
• Yangına müdahale sırasında tam koruyucu kıyafet ve solunum cihazı kullanılmalıdır.
• Statik elektrik birikmesine karşı topraklama yapılmalıdır.

Depolama Koşulları

• Serin, kuru ve iyi havalandırılan alanlarda saklanmalıdır.
• Higroskopiktir: nem çekerek topaklanabilir, bu nedenle nemden uzak tutulmalıdır.
• Güneş ışığı ve yüksek sıcaklıktan korunmalıdır.
• Orijinal ambalajında, kapalı ve temiz bir ortamda muhafaza edilmelidir.
• Nem kontrolü için kurutucu madde veya havalandırmalı raf sistemleri kullanılabilir.

Depolama Alanı

• Gıda güvenliği koşullarını sağlayan, tozdan ve haşerelerden arındırılmış alanlar tercih edilmelidir.
• Nem oranı düşük ve sıcaklık sabit tutulmalıdır (tercihen 15–25 °C).
• Gıda dışı kimyasallardan ve temizlik maddelerinden ayrı saklanmalıdır.
• Raflar etiketli olmalı, ilk giren ilk çıkar (FIFO) sistemine göre yerleştirilmelidir.
• Depo alanı düzenli olarak kontrol edilmeli, temizlik planı uygulanmalıdır.

Uyumsuz Maddeler

• Kuvvetli oksitleyici ajanlarla (örn. nitrik asit, hipoklorit) karıştırılmamalıdır.
• Nem, buhar ve ısı kaynaklarından uzak tutulmalıdır.
• Organik çözücülerle doğrudan temas etmemelidir.
• Ortamda uçucu, yanıcı veya reaktif maddeler varsa birlikte depolanmamalıdır.

İlk Yardım Önlemleri

• Göz teması: Bol su ile birkaç dakika yıkayın, tahriş devam ederse doktora başvurun.
• Cilt teması: Su ve sabunla yıkayın, alerjik reaksiyon gelişirse tıbbi destek alın.
• Soluma: Temiz havaya çıkarın, nefes darlığı varsa sağlık birimine başvurun.
• Yutma: Gıda sınıfı formda zararsızdır; endüstriyel formda tıbbi yardım gerekebilir.

Çevresel Önlemler

• Genel olarak çevreye zararlı değildir.
• Dökülme durumunda süpürülerek inert atıkla birlikte toplanmalı, toz oluşumuna izin verilmemelidir.
• Büyük miktarlarda dökülen ürün, su yollarına karışmadan bertaraf edilmelidir.
• Atıklar uygun şekilde etiketlenmiş, kuru ve kapalı atık kaplarında muhafaza edilmelidir.
• Mevzuata uygun olarak gıda veya endüstriyel atık yönetimi kapsamında bertaraf edilmelidir

Dekstroz Monohidrat Satışı

İFA Kimya olarak uluslararası standartlarda belirlenmiş gramlık ila tonluk ambalajlar arasında değişen ambalajlama sistemi ya da tankerli taşıma sistemi gibi sizlere en uygun paketleme sistemi ile Türkiye'nin tüm illerine satış yapmaktayız. Gerekli bilgi için bu iletişim bilgilerinden bizlere ulaşabilirsiniz