EDTA (Etilendiamintetraasetik asit)

EDTA (Etilendiamintetraasetik asit) Nedir?

EDTA (Etilendiamintetraasetik asit), kimyasal yapısı ve özellikleri bakımından oldukça önemli bir bileşiktir. Kimyasal formülü C₁₀H₁₆N₂O₈ olan EDTA, dört karboksil grubu (COOH) ve iki amin grubu (NH₂) içeren bir yapıya sahiptir. Bu yapısı sayesinde, EDTA çok güçlü bir şelatlayıcı ajan olarak işlev görür.

Şelatlama, metal iyonlarının EDTA molekülüne bağlanarak kompleks oluşturması anlamına gelir. EDTA, birden fazla bağlanma noktası sunduğu için metal iyonlarını birden fazla noktadan tutabilir. Bu, metal iyonlarının kimyasal reaktivitesini azaltarak, çevrelerindeki diğer maddelerle reaksiyona girmelerini önler.

EDTA’nın bu özelliği, metal iyonlarının çözeltide stabilize edilmesi için kullanılır. Metal iyonları birçok kimyasal reaksiyonu tetikleyebilir veya hızlandırabilir. EDTA, bu iyonları bağlayarak istenmeyen kimyasal reaksiyonları engeller ve böylece çözeltilerin veya karışımların kararlılığını artırır.

Ayrıca, pH kontrolü açısından da önemlidir. Metal iyonlarıyla etkileşime girdiğinde çözeltinin pH seviyesini etkileyebilir. Bu iyonları bağlayarak pH dengesini korur ve belirli bir seviyede tutar.

EDTA’nın kimyasal özellikleri, onu birçok farklı bileşiğin stabilizasyonunda ve kontrolünde kritik bir rol oynayan bileşik haline getirir. Bu nedenle,

kimyasal reaksiyonların yönetiminde ve kontrolünde önemli bir araç olarak kabul edilir.

Diğer İsimleri

• 60-00-4
• EDT
• Edetik Asit
• Etilendiamintetraasetik Asit
• EDTA Asit
• Şelatlama Ajanı

Özellikler

Kimyasal Formül: C₁₀H₁₆N₂O₈

Moleküler Ağırlık: 292,24 gr/mol

Görünüm: Renksiz Kristal Yapı

Yoğunluk: 0.86 g/cm³

Kullanım Alanları

• Suyun içinde bulunan kalsiyum ve magnezyum gibi metal iyonlarını şelatlayarak su sertliğini azaltır. Bu, özellikle su arıtma tesislerinde, evsel ve endüstriyel su sistemlerinde önemlidir.
• Sert suyun neden olduğu kireçlenme, borularda birikerek tıkanıklıklara ve verim kaybına yol açabilir. EDTA, bu metal iyonlarını bağlayarak kireç oluşumunu önler ve sistemlerin ömrünü uzatır.
• Kullanımı, su arıtma sistemlerinde daha yumuşak su elde edilmesini sağlar, bu da enerji tasarrufu ve sistem performansında artışa katkıda bulunur.
• Kozmetik ürünlerin formülasyonlarında stabilizatör olarak işlev görür. Metal iyonlarının neden olduğu kimyasal reaksiyonları engelleyerek, ürünlerin kararlılığını ve etkinliğini korur.
• Metal iyonları, kozmetik ürünlerde renk bozulmalarına ve koku değişimlerine yol açabilir. EDTA, bu iyonları şelatlayarak ürünlerin renk ve kokusunu korur, böylece ürünler raf ömrü boyunca tüketicilere taze bir deneyim sunar.
• Kozmetik ürünlerin kıvamı, formülasyondaki bileşenlerin dengesi ile yakından ilişkilidir. EDTA, bu dengeyi koruyarak ürünlerin dokusunu ve kullanım deneyimini iyileştirir.
• Glikolik asit, cilt bakım ürünlerinde metal iyonlarının bağlanmasını ve ürünün etkinliğinin korunmasını sağlar.
• Gıdalarda ve içeceklerde bulunan metal iyonları, ürünlerin renginde ve tadında istenmeyen değişikliklere neden olabilir. EDTA, bu iyonları bağlayarak ürünlerin orijinal renk ve tadını korur.
• Konserve gıdalarda ve işlenmiş ürünlerde, ürünlerin daha uzun süre dayanmasını sağlar. Bu, özellikle raf ömrü uzun olan ürünlerde kaliteyi korumak için kritik bir rol oynar.
• İçeceklerde, metal iyonlarının neden olduğu lezzet değişimlerini önler ve ürünlerin lezzetini stabilize eder.
• İlaç formülasyonlarında, aktif bileşenlerin stabilitesini korur. Metal iyonları, ilaçların etkinliğini azaltabilecek reaksiyonları tetikleyebilir; EDTA bu iyonları bağlayarak ilaçların etkinliğini sürdürmesini sağlar.
• İlaçların güvenli ve etkili bir şekilde saklanmasına yardımcı olur. Metal iyonlarının istenmeyen etkilerini engelleyerek, ilaçların kalite ve güvenliğini artırır.
• Tıbbi çözeltilerde pH dengesini sağlamak için kullanılır. Metal iyonları pH seviyesini değiştirebilir; EDTA bu değişiklikleri dengeleyerek çözeltilerin stabilitesini korur.
• Kağıt üretim süreçlerinde, metal iyonlarının neden olabileceği renk değişimlerini ve diğer kalite problemlerini önler. Bu, kağıdın daha yüksek kalite ve tutarlılıkta üretilmesini sağlar.
• Tekstil endüstrisinde, boyaların daha canlı ve tutarlı olmasını sağlar. Metal iyonları, boyaların renginde sapmalara neden olabilir; EDTA, bu iyonları bağlayarak tekstil ürünlerinin renk kalitesini artırır.
• Diş hekimliğinde kök kanal tedavisinde kullanılır. Kalsiyum iyonlarını şelatlayarak kanal temizliğini ve sterilizasyonunu kolaylaştırır.

Güvenlik ve Depolama

Güvenlik Önlemleri

• EDTA ile çalışırken ortamın iyi havalandırılması sağlanmalıdır.
• Toz formunun solunmasından kaçınılmalıdır.
• Cilt ve göz temasından korunmak için dikkat edilmelidir.
• Çalışma alanında yiyecek ve içecek bulundurulmamalı, hijyen kurallarına uyulmalıdır.

Sağlık Riskleri

• Solunma: EDTA tozunun solunması boğaz ve solunum yollarında tahrişe neden olabilir.
• Cilt teması: Uzun süreli temas hafif tahrişe yol açabilir.
• Göz teması: Yanma, sulanma ve kızarıklık görülebilir.
• Yutma: Mide bulantısı ve sindirim sistemi rahatsızlıkları yapabilir.

Kişisel Koruyucu Ekipman (KKE)

• Toz maskesi (P2 veya N95) kullanılmalıdır.
• Koruyucu gözlük veya yüz siperi tercih edilmelidir.
• Kimyasal dirençli eldivenler cilt temasını önlemek için gereklidir.
• Laboratuvar önlüğü veya uygun iş giysisi kullanılmalıdır.

Yangın ve Patlama Önlemleri

• EDTA yanıcı değildir, ancak yüksek sıcaklıklarda bozunarak tahriş edici gazlar çıkabilir.
• Yangın durumunda kuru kimyasal toz, köpük veya karbondioksit kullanılabilir.
• Yangına müdahale eden personel tam koruyucu ekipman ve solunum cihazı kullanmalıdır.

Depolama Koşulları

• EDTA serin, kuru ve iyi havalandırılan ortamlarda saklanmalıdır.
• Orijinal kapalı ambalajında muhafaza edilmelidir.
• Direkt güneş ışığından ve nemden uzak tutulmalıdır.

Depolama Alanı

• Kimyasal uyumlu ve güvenli depolarda saklanmalıdır.
• Çocukların ve yetkisiz kişilerin erişemeyeceği alanlarda bulundurulmalıdır.
• Raf sistemleri sağlam olmalı, ürün devrilmeyecek şekilde istiflenmelidir.

Uyumsuz Maddeler

• Kuvvetli oksitleyiciler ile temas ettirilmemelidir.
• Kuvvetli asit ve bazlardan uzak tutulmalıdır.
• Reaktif metallerle depolanmamalıdır.

İlk Yardım Önlemleri

• Göz teması: Bol su ile en az 15 dakika yıkayın, tahriş devam ederse doktora başvurun.
• Cilt teması: Sabun ve su ile yıkayın, tahriş sürerse tıbbi yardım alın.
• Solunma: Kişiyi temiz havaya çıkarın, rahatsızlık devam ederse doktora başvurun.
• Yutma: Ağız su ile çalkalanmalı, bol su içilmeli, gerekirse tıbbi yardım alınmalıdır.

Çevresel Önlemler

• EDTA çevrede uzun süre çözünmez şekilde kalabilir, bu nedenle su kaynaklarına dökülmemelidir.
• Büyük miktarlı dökülmeler toplanmalı ve uygun atık kaplarında saklanmalıdır.
• Atıklar yerel çevre mevzuatına uygun şekilde bertaraf edilmelidir.

EDTA (Etilendiamintetraasetik asit) Satışı

İFA Kimya olarak uluslararası standartlarda belirlenmiş gramlık ila tonluk ambalajlar arasında değişen ambalajlama sistemi ya da tankerli taşıma sistemi gibi sizlere en uygun paketleme sistemi ile Türkiye’nin tüm illerine satış yapmaktayız. Gerekli bilgi için bu iletişim bilgilerinden bizlere ulaşabilirsiniz.