Fosfonik Asit (Fosforöz Asit)

Fosfonik Asit (Fosforöz Asit) Nedir?

Fosfonik asit (Fosforöz Asit) (H₃PO₃), fosfor atomunun +3 oksidasyon durumunda olduğu bir oksiasittir. Moleküler yapısı, fosfor atomuna bağlı iki hidroksil grubu (–OH) ve bir oksijen atomuna çift bağla bağlı olmasından oluşur. Bu kimyasal yapı, fosfonik asidin asidik ve indirgen özelliklerini belirler. Aynı zamanda, hava ile temas ettiğinde fosforik aside (H₃PO₄) dönüşebilme eğilimindedir.

Fosfonik asit, fiziksel olarak renksiz ve kristal yapıda bir katıdır. Suda kolayca çözünür ve çözeltide güçlü asidik özellik gösterir. Sulu çözeltilerde iki protonunu serbest bırakabilen bir dihidroksi asit olarak işlev görür, bu da onu hem güçlü hem de zayıf bir asit yapar. Bu nedenle, fosfonik asit farklı asidik ortamların oluşturulmasında kullanılabilir.

Kimyasal olarak, güçlü bir indirgen madde olan fosfonik asit, metal oksitleri indirger ve çeşitli organik sentezlerde reaktif olarak kullanılır. Bu özelliklerinden dolayı kimya endüstrisinde sıkça tercih edilir. Depolama koşulları açısından fosfonik asit, nemden uzak, kuru ve hava geçirmez kaplarda muhafaza edilmelidir, aksi takdirde fosforik aside dönüşme riski taşır.

Fosfonik asit ile fosforik asit arasındaki temel fark, fosfor atomunun oksidasyon durumudur. Fosforik asitte (+5), fosfonik asitte ise (+3) oksidasyon durumundadır. Bu farklılık, her iki bileşiğin kimyasal reaktivitelerini ve kullanım alanlarını belirler.

Diğer İsimleri

• 13598-36-2
• Dihidroksifosfin Oksit
• Hidrojen Fosfonik Asit
• Fosfor Asidi %99
• Fosforlu Asit
• Fosfonat, Fosfonik Asit

Özellikler

Kimyasal Formül: H₃PO₃

Moleküler Ağırlık: 80.988 gr/mol

Görünüm: Renksiz ve Katı Formda Kristal Yapıda

Yoğunluk: 1.65 g/cm³

Kullanım Alanları

• Fosfonik asit, metal yüzeylerini temizlemek ve korozyondan korumak amacıyla kullanılır. Metal oksitleri indirgeme özelliği sayesinde, metal yüzeylerin oksit tabakalarından arındırılmasını sağlar.
• Fosfonik asit, su arıtma işlemlerinde kullanılır. Özellikle kireçlenmeyi ve metal korozyonunu önleyici olarak tercih edilir. Ayrıca, suyun kimyasal dengesini sağlamada etkilidir.
• Organik ve inorganik kimyasal bileşiklerin üretiminde fosfonik asit reaktif olarak kullanılır. İlaç, pestisit ve deterjan üretiminde çeşitli kimyasal reaksiyonlarda yer alır.
• Fosfonik asit, fosfor kaynağı olarak bazı tarımsal gübrelerde kullanılır. Bitkilerin büyümesi ve gelişimi için gerekli olan fosforun sağlanmasında önemli rol oynar.
• Fosfonik asit, bazı tarım ilaçlarının ve pestisitlerin formülasyonlarında yer alır. Bitkilerin mantar hastalıklarına karşı korunmasında etkilidir.
• Fosfonik asit, plastik ve polimer endüstrisinde stabilizör olarak kullanılır. Polimerlerin ısıya ve ışığa karşı dayanıklılığını artırmak için katkı maddesi olarak eklenir.
• İlaçların ve tıbbi kimyasalların üretiminde fosfonik asit bazlı bileşikler kullanılır. Organofosfor bileşikleri, bazı özel tedavi yöntemlerinde aktif maddeler olarak yer alabilir.
• Fosfonik asit, kağıt üretiminde selülozun işlenmesinde kullanılır. Ayrıca, kağıt yüzeylerinin parlaklığını ve dayanıklılığını artırmak için çeşitli kaplama işlemlerinde yer alabilir.
• Fosfonik asit, radyoaktif elementlerin, özellikle uranyum ve plutonyum gibi aktinitlerin ayrıştırılmasında kullanılır. Kimyasal reaktivitesi sayesinde bu elementlerin çökeltilmesi ve ayrıştırılması sürecinde rol oynar.
• Fosfonik asit, cam yüzeylerindeki kireç ve su lekelerinin temizlenmesine yardımcı olan bazı temizleme solüsyonlarında kullanılır. Bu ürünler, gözlük camları, aynalar ve pencerelerde su lekelerinin oluşmasını önlemek için tercih edilir.
• Fosfonik asit, bazı yüzey kaplama maddelerinde kullanılır. Özellikle metal yüzeylerdeki paslanmayı önlemek ve dayanıklılığı artırmak için kaplama çözeltilerine eklenir.
• Fosfonik asit, elektronik devrelerin ve bileşenlerin yüzey temizliğinde kullanılır. Özellikle oksidasyonu önlemek ve metal parçalar üzerindeki korozyonu gidermek için tercih edilir.

Güvenlik ve Depolama

1. Güvenlik Önlemleri

• Toksisite ve Tehlike:
  • Fosfonik asit cilt ve gözlerde tahrişe neden olabilir. Yüksek konsantrasyonlarda korozif özellik gösterebilir.
  • Solunması durumunda solunum yollarında tahriş yaratabilir.
  • Yutulması halinde sindirim sistemine zarar verebilir.
• Kişisel Koruyucu Ekipman (PPE):
  • Göz Koruması: Kimyasal sıçramalara karşı koruyucu gözlük veya yüz siperliği kullanılmalıdır.
  • El Koruması: Kimyasallara dayanıklı eldivenler (örneğin nitril, neopren) tercih edilmelidir.
  • Cilt Koruması: Asit dayanıklı önlük veya tam koruyucu giysi giyilmelidir.
  • Solunum Koruması: Yetersiz havalandırma olan yerlerde uygun solunum cihazı kullanılmalıdır.
• Göz Teması: Fosfonik asit gözle temas ederse, gözleri en az 15 dakika boyunca bol su ile yıkayın ve hemen tıbbi yardım alın.
• Cilt Teması: Temas eden bölgeyi bol su ve sabunla yıkayın. Tahriş devam ederse bir doktora başvurun.
• Soluma: Maruz kalındığında, maruz kalan kişiyi temiz havaya çıkarın. Solunum rahatsızlığı durumunda hemen tıbbi yardım alın.
• Yutma: Yutulması durumunda kazazedeyi kusturmayın, hemen tıbbi yardım alın.

2. Depolama Kuralları

• Depolama Koşulları:
  • Serin, kuru ve iyi havalandırılmış bir alanda saklanmalıdır.
  • Depolama sıcaklığı 15-25°C arasında olmalıdır.
  • Fosfonik asit, asitlere dayanıklı ve sızdırmaz kaplarda (örneğin polietilen veya paslanmaz çelik) muhafaza edilmelidir.
• Kimyasal Uyumluluk:
  • Güçlü oksitleyiciler, bazlar ve reaktif metallerle (örneğin alüminyum ve çinko) temas etmemelidir.
  • Fosfonik asit, uyumsuz maddelerden ayrı depolanmalıdır.
• Kapların Durumu:
  • Kapların ağzı sıkıca kapatılmalı ve sızıntı ihtimaline karşı düzenli kontrol edilmelidir.
  • Kimyasal kaplarının üzerinde net bir şekilde içerik ve tehlike bilgileri belirtilmelidir.
• Havalandırma:
  • Depolama alanı iyi havalandırılmış olmalıdır. Buharlaşma riskine karşı önlem alınmalıdır.

3. Acil Durum Önlemleri

• Dökülmeler ve Sızıntılar:
  • Küçük dökülmeler, asit emici malzemeler kullanılarak temizlenebilir.
  • Büyük dökülmelerde, alan havalandırılmalı ve dökülme nötralize edici maddeler (örneğin soda külü) kullanılarak temizlenmelidir.
• Yangın:
  • Fosfonik asit yanıcı değildir ancak yangın durumunda korozif ve toksik gazlar salabilir.
  • Yangın söndürme işlemi için karbon dioksit (CO₂), kuru kimyasal veya su spreyi kullanılmalıdır.

4. Genel Tavsiyeler

• Eğitim: Fosfonik asitle çalışan personel, bu kimyasalın tehlikeleri ve doğru kullanım prosedürleri konusunda eğitilmelidir.
• Etiketleme: Tüm kaplar net bir şekilde etiketlenmeli ve tehlike sembolleri belirtilmelidir.
• Atık Yönetimi: Fosfonik asit atıkları, yerel düzenlemelere uygun şekilde bertaraf edilmelidir.

Bu yönergeler, fosfonik asidin güvenli kullanımı ve depolanmasını sağlamaya yöneliktir.

Fosfonik Asit (Fosforöz Asit) Satışı

İFA Kimya olarak uluslararası standartlarda belirlenmiş gramlık ila tonluk ambalajlar arasında değişen ambalajlama sistemi ya da tankerli taşıma sistemi gibi sizlere en uygun paketleme sistemi ile Türkiye’nin tüm illerine satış yapmaktayız. Gerekli bilgi için bu iletişim bilgilerinden bizlere ulaşabilirsiniz.